هکتیویستی که اینترنت آزاد را دوباره تعریف کرد

در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که  اینترنت بیش از هر زمان دیگر تحت کنترل شرکت‌های بزرگ، دولت‌ها و قوانین مالکیت فکری است. شناختن افرادی مثل گاتفرید سوارتهُلم وارگ فقط کنجکاوی تاریخی نیست؛ بلکه ضرورتی فکری و فنی است.

او از نخستین کسانی بود که نشان داد زیرساخت دیجیتال می‌تواند ابزار مقاومت باشد — نه صرفاً وسیله‌ی سرگرمی یا تجارت.

درک مسیر او، از ساخت سرورهای آزاد تا درگیری با ساختارهای قدرت، برای هر هکتیویستی که می‌خواهد مرز میان آزادی و امنیت را بشناسد، یک کلاس زنده است.

زندگی‌نامه

پر گاتفرید سوارتهُلم وارگ (Per Gottfrid Svartholm Warg)، با نام مستعار Anakata، در ۱۷ اکتبر ۱۹۸۴ در استکهلم، سوئد متولد شد.

او برنامه‌نویس، هکتیویست، و از بنیان‌گذاران وب‌سایت The Pirate Bay بود — یکی از نمادهای اصلی جنبش «آزادی اشتراک اطلاعات» در اوایل قرن بیست‌ویکم.

دوران کودکی و آغاز علاقه به فناوری

از دوران کودکی او اطلاعات کمی در دسترس است. تنها می‌دانیم که از نوجوانی به کامپیوتر و سیستم‌عامل‌های آزاد علاقه نشان داد و بخش عمده‌ای از مهارتش را به‌صورت خودآموز کسب کرد.

گزارش‌هایی از ساخت وب‌سایت‌های طنزآمیز سیاسی در سنین پایین وجود دارد، از جمله سایتی به نام America’s Dumbest Soldiers که به شکل طعنه‌آمیز تلفات جنگ عراق را فهرست می‌کرد. این نشانه‌ای از ترکیب زودهنگام تفکر سیاسی و فنی در او است.

دوران ساخت The Pirate Bay

در سال ۲۰۰۳، سوارتهُلم به‌همراه فردریک نیج (TiAMO) و پیتر سونده (brokep) سایت The Pirate Bay را تأسیس کرد.

او مغز فنی پروژه بود و نرم‌افزار تراکر اختصاصی آن به نام Hypercube را خودش توسعه داد. این نرم‌افزار به کاربران اجازه می‌داد بدون سرورهای متمرکز، فایل‌هایشان را از طریق پروتکل BitTorrent با دیگران به اشتراک بگذارند.

چیزی که The Pirate Bay را متفاوت می‌کرد، نه فقط فناوری‌اش، بلکه موضع فلسفی‌اش بود:

 «دانش و داده‌ها باید آزاد باشند.»

سرورهای سایت در شرکت میزبانی وب PRQ قرار داشتند — شرکتی که خود سوارتهُلم در آن نقش کلیدی داشت و به پناهگاه سایت‌های آزادی‌خواه و افشاگر تبدیل شد. این شرکت، از جمله پروژه‌هایی مرتبط با ویکی‌لیکس نیز حمایت کرد.

درگیری‌های حقوقی و بازداشت‌ها

در ۲۰۰۶، پلیس سوئد به دفاتر The Pirate Bay یورش برد.

در ۲۰۰۹، دادگاه استکهلم بنیان‌گذاران سایت را به جرم نقض قوانین کپی‌رایت به یک سال زندان و پرداخت جریمه محکوم کرد.

پس از این، گاتفرید به زندگی زیرزمینی و سپس فعالیت‌های امنیت سایبری روی آورد.

در سال ۲۰۱۲، او در کامبوج دستگیر و به سوئد مسترد شد. دادگاه او را به جرم هک و تقلب به دو سال زندان محکوم کرد.

در سال ۲۰۱۳ نیز به دانمارک منتقل شد تا به اتهام نفوذ به شرکت فناوری CSC محاکمه شود.

سرانجام در ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۵ آزاد شد، اما اثرش بر نسل بعدی هکتیویست‌ها ماند.

دیدگاه‌ها و فلسفه‌ی دیجیتال

سوارتهُلم خود را لیبرتاریان دیجیتال می‌دانست — کسی که معتقد است حریم شخصی و آزادی اطلاعات ستون‌های دنیای مدرن‌اند. — 

در گفت‌وگوها و مستندهایی چون TPB AFK، او با زبانی صریح از تناقض‌های قانونی دفاع از مالکیت معنوی سخن گفت و پرسید:

«اگر اطلاعات را نتوانی کپی کنی، پس چطور می‌توانی آن را آزاد کنی؟»

او در دهه ۲۰۱۰ با ویکی‌لیکس نیز همکاری کرد و بخشی از زیرساخت‌های انتشار فایل‌های فاش‌شده را مدیریت کرد.

میراث و تأثیر

نام Anakata اکنون در کنار چهره‌هایی چون Julian Assange و Edward Snowden در تاریخ مقاومت دیجیتال ثبت شده است.

او یادآور این است که پشت هر خط کد، می‌تواند یک کنش سیاسی پنهان باشد.

با وجود هزینه‌هایی که پرداخت، نگاهش به «آزادی اینترنت» الهام‌بخش بسیاری از پروژه‌های بعدی متن‌باز و ضد سانسور شد.

درس‌ها و الهام برای نسل جدید هکتیویست‌ها

۱. کدنویسی را به زبان مقاومت تبدیل کن.

یادگیری فنی صرف، کافی نیست؛ باید بفهمی کد چه تغییری در ساختار قدرت ایجاد می‌کند.

۲. زیرساخت را تصرف کن.

همان‌طور که Anakata سرورهای خودش را ساخت، تو هم اگر می‌خواهی آزادی واقعی داشته باشی، باید کنترل فنی بستر خودت را در دست بگیری.

۳. آزادسازی اطلاعات، مسئولیت دارد.

بین آزادی و آشوب مرز باریکی هست. هر افشاگری باید بر پایه‌ی اخلاق و آگاهی از پیامدها باشد.

۴. فلسفه را در کنار مهارت فنی پرورش بده.

او نه فقط هکر، بلکه متفکری بود که می‌دانست هر تصمیم دیجیتال، بازتابی سیاسی دارد.

۵. از شکست نترس.

سال‌ها زندان و فشار رسانه‌ای نتوانست ایده‌ی او را متوقف کند؛ چون پروژه‌اش دیگر از خودش بزرگ‌تر شده بود.

دعوت به عمل (Call to Action)

اگر به آزادی دیجیتال، شفافیت و اینترنت غیرمتمرکز باور داری،

از جایی شروع کن که او آغاز کرد:

مهارتت را بساز،

البته قبلش فیلم  این فیلم را بدزد را ببین 

از ساختارهای بسته فاصله بگیر،

و جامعه‌ای خلق کن که در آن دانش و داده برای همه آزاد باشد.

 اینترنت آینده، میراث کسانی است که امروز برای آزاد ماندنش کُد می‌نویسند.